Ceny gruntu pod drogi

Artykuł sponsorowany Nieruchomości gruntowe o przeznaczeniu drogowym mogą być, i bywają, przedmiotem sprzedaży. Transakcji nieruchomościami nabywanymi na cele drogowe jest niewiele, w szczególności od czasu wejścia w życie specustawy drogowej. Ten stan niesie ze sobą ważkie konsekwencje, o których mowa w treści poniżej.Ceny gruntu pod drogiŹródło: materiały partneraPrzeznaczenie nieruchomości pod drogiPrzeznaczenie nieruchomości gruntowej wynika z dokumentów planistycznych, w pierwszej kolejności z uchwalanego przez radę gminy planu zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego determinuje możliwy cel, na który nieruchomość może zostać wykorzystana. Nieruchomość może mieć przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, na cele prowadzenia działalności gospodarczej, na cele rolnicze, na cele drogowe i inne. Przeznaczenie drogowe nieruchomości może również wynikać z decyzji określającej lokalizację drogi, np. decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). W przypadku gdy następuję wywłaszczenie nieruchomości na mocy decyzji ZRID, treść decyzji ma pierwszeństwo przed planem zagospodarowania przestrzennego. Decyzja ZRID zmienia w tym zakresie treść planu zagospodarowania przestrzennego.Obrót nieruchomościami przeznaczonymi na cele drogoweAby umożliwić korzystanie z nieruchomości na cele budowlane, niezbędne jest istnienie dróg. Nie każda nieruchomość ma bezpośredni dostęp do drogi publicznej. Czasem dostęp do działki realizowany jest drogą wewnętrzną ustanowioną na nieruchomościach prywatnych. Duże działki przeznaczone na hale produkcyjne, magazynowe, czy osiedla posiadają własną komunikację wewnętrzną. Takie nieruchomości są przedmiotem sprzedaży. Strony umowy części nieruchomości o przeznaczeniu drogowym traktują jako służebne w stosunku do podstawowych funkcji. Często nie wyodrębniają w ofercie ani w akcie notarialnym ich realnej wartości, traktując je jako składową.Akty notarialne, w których sprzedaży podlega wyłącznie grunt drogowy, mają najczęściej miejsce podczas tworzenia dróg publicznych. Kupującym w tym wypadku jest podmiot publiczny, tj. gmina, powiat, województwo, Skarb Państwa itd. Podmioty publiczne mają prawo dokonywać zakupu nieruchomości na wolnym rynku z uwzględnieniem rygorów związanych z wydatkowaniem środków publicznych. Ten tryb nabycia jest wykorzystywany rzadko, ponieważ prostszym jest użycie specustawy drogowej i dokonanie wywłaszczenia. Wyżej opisane okoliczności, tj. niewielka ilość transakcji, ich służebny charakter oraz ograniczona ilość uczestników rynku (działki przeznaczonej na budowę drogi publicznej nie będzie chciał nabyć inwestor prywatny), powodują, że przedmiotowe transakcje tracą charakter rynkowy. W normalnych warunkach rynkowych powinien istnieć więcej niż jeden podmiot zainteresowany sprzedażą i więcej niż jeden podmiot zainteresowany zakupem. Wtedy możliwe są właściwe negocjacje. Wysokość cen gruntów pod drogiZe względu na wyżej opisane czynniki, ceny gruntów pod drogi nie mają tak stabilnego i przewidywalnego charakteru, jak ceny gruntów budowlanych, inwestycyjnych, czy rolnych. Na cele publiczne najczęściej nabywane są nieruchomości o bardzo małej powierzchni, np. na poszerzenie skrzyżowania, budowę zatoczki autobusowej itd. Duże inwestycje realizowane są poprzez wywłaszczenie, a nie zakup. Ze względu na to, że transakcje opiewają na małe wartości, strony nie prowadzą tak zaciekłych negocjacji. Na wysokość ceny wpływają lokalne relacje konkretnego mieszkańca z władzą lub z góry ustalona polityka cenowa. Doświadczonych obserwatorów rynku nie dziwią, wynikające z tego, znaczne rozbieżności cenowe. Czasem nawet na rynku lokalnym zdarzają się transakcje podobnymi nieruchomościami o znacznych różnicach w wartości. A już oczywistym są różnicę pomiędzy gminami, powiatami lub regionami kraju.Najniższe transakcje drogowe odbywają się za symboliczną złotówkę, ale te nie powinny być w żadnym wypadku traktowane jak rynkowe. Zazwyczaj grunty o przeznaczeniu drogowym mają wartość wyższą, niż grunty rolne, ale niższą niż nadające się do zabudowy kubaturowej. Przeciętne ceny transakcyjne w obszarach niezurbanizowanych (rolniczych) wahają się pomiędzy 10 a 40 złotych za metr kwadratowy. Zdarza się, że konkretny rynek lokalny odchyla się w jedną bądź drugą stronę. Skrajne wartości obserwowane przez autora mieszczą się w widełkach pomiędzy 5 a 70 złotych za metr kwadratowy. Jak widać, różnice są ogromne, i rzadko stoi za nimi jakiekolwiek racjonalne uzasadnienie. Najczęstszą przyczyną różnic są jednostronne decyzje kupujących, którzy w przypadku niezgody sprzedającego mogą wykorzystać przymus wynikający ze specustawy. Im bardziej zurbanizowane obszary, tym bardziej wzrastają ceny nieruchomości, również drogowych. W małych miasteczkach ceny kształtują się na poziomie 30 – 60 złotych za metr kwadratowy, w większych dochodzą do 100 złotych za metr kwadratowy a w metropoliach potrafią osiągać po kilkaset złotych za metr kwadratowy. Zawsze są to wartości niższe niż gruntów, które mogą być wykorzystane do budowy domów, mieszkań, biurowców, czy hal produkcyjnych. Ustalenie wartości rynkowej nieruchomości drogowejWartość rynkową nieruchomości ustala się w odniesieniu do cen transakcyjnych nieruchomości podobnych. Uprawnionym do określenie wartości rynkowej nieruchomości, również tej o przeznaczeniu drogowym, jest rzeczoznawca majątkowy. Większość rzeczoznawców majątkowych nie ma doświadczenia z podobnymi wycenami. Najczęstszą przyczyną sporządzania operatu szacunkowego nieruchomości jest potrzeba ustalenia wartości rynkowej zabezpieczenia banku dla celów kredytowych. Rzeczoznawcy wyceniają mieszkania, działki budowlane, domy, lokale użytkowe itp. Bez doświadczenia na specyficznym rynku nieruchomości drogowych, przy dużej rozbieżności w cenach, małej ilości transakcji, trudności w określeniu cech rynkowych decydujących o wartości, bardzo łatwo o błędy. Niejednokrotnie można spotkać się z sytuacjami, w których dwóch różnych rzeczoznawców, wyceniając tą samą nieruchomość, osiąga skrajnie różne wyniki, np. 100 000 złotych jedna wycena a 300 000 złotych inna wycena. Czasem trudno ocenić, który z rzeczoznawców był bliższy prawdy.Cele dokonywania wyceny gruntów pod drogiGrunty przeznaczone pod drogi publiczne rzadko znajdują nabywców nie będących podmiotami publicznymi. Rzadko również podmiot publiczny posługuje się wyceną, aby dokonać dobrowolnej transakcji zakupu u notariusza. Najczęściej nieruchomość wyceniana jest w postępowaniu zmierzającym do ustalenia odszkodowania. Odszkodowanie należy się z tytułu utraty prawa własności, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego oraz obciążenia nieruchomości prawem zależnym. Sytuacja taka może mieć miejsce na gruncie specustawy, Ustawy o gospodarce nieruchomościami lub innych ustaw. Odszkodowanie należy się również obecnemu właścicielowi z tytułu obniżenia wartości nieruchomości na skutek zmiany przez gminę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W każdym z tych przypadków organ powoła uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego do sporządzenia wyceny utraconego prawa.Ustalenie wartości utraconego prawa może zlecić również sam poszkodowany. Pierwszym celem takiego działania, będzie ustalenie obiektywnej bądź optymalnej wartości nieruchomości. Bez takiej wiedzy niemożliwe jest określenie, czy rzeczoznawca działający na zlecenie organu nie popełnił błędu, skutkującego zaniżeniem wartości odszkodowania. Operat szacunkowy sporządzony na zlecenie strony postępowania może być dowodem w sprawie o ustalenie odszkodowania. W świetle obowiązujących przepisów, jest to dowód równorzędny do tego, który został sporządzony na zlecenie organu. Profesjonalnie sporządzony operat, autorstwa kompetentnego rzeczoznawcy, skutecznie ochroni interes osoby dotkniętej wywłaszczeniem lub zmianą planu zagospodarowania przestrzennego. Zasada korzyściW toku postępowania o ustalenie odszkodowania za wywłaszczenie, zastosowanie będzie miała tzw. zasada korzyści z art. 134 Ustawy o gospodarce nieruchomościami. Niestety w orzecznictwie pojawił się rozłam w kwestii interpretacji jej brzmienia. Dotychczasowe rozumienie zasady korzyści to: jeśli na skutek wywłaszczenia nieruchomości doszło do wzrostu jej wartości, to odszkodowanie należy ustalać wg. wartości rynkowej zgodnej z przyszłym przeznaczeniem. Najczęściej z taką sytuacją mamy do czynienia przy wywłaszczeniu gruntów rolnych. Jeśli grunty rolne na rynku lokalnym są warte 5 złotych za metr kwadratowy a grunty drogowe 25 złotych za metr kwadratowy, to odszkodowanie ustalamy zgodnie z przeznaczeniem drogowym. W 2019 roku pojawiło się orzecznictwo, które nie jest póki co powszechne, wskazujące na to, że treść zasady korzyści precyzuje rozporządzenie w sprawie zasad wyceny. Precyzowanie ma polegać na tym, że nie porównuje się do gruntów o wyższej wartości, tylko powiększa dotychczasową wartość o maksymalnie 50%. Skutki są ogromne: powiększenie przeciętnej wartości gruntów rolnych, czyli 5 złotych, o 50% daje kwotę 7,50 złotego – przeciętna wartość gruntów drogowych wynosi 25 złotych za metr kwadratowy.Wszystkie opisane okoliczności wskazują na to, że odszkodowanie za tą samą nieruchomość, położoną poza obszarem zabudowanym, o powierzchni 5000 metrów kwadratowych, może zostać ustalone na poziomie 37 500 złotych lub na poziomie 200 000 złotych. Potwierdza to praktyka. Większość osób dotkniętych wywłaszczeniem nie ma takiej świadomości. Jeżeli potrzebują Państwo pomocy prawnej w zakresie spraw związanych z odszkodowaniem za wywłaszczanie nieruchomości, zapraszamy do kontaktu telefonicznego z INLEGIS Kancelarie Prawne – tel. 502-453-699 lub przez formularz kontaktowy na stronie – www.inlegis.pl. Kancelaria świadczy usługi prawne na terenie całego kraju.Bądź z nami na bieżąco


Source link